Omurga Kanalı Darlığı

Yaşınız 55-60 ve daha yukarıda, bel ağrısı, belki de kalçalara ve hatta bacağa yayılan ağrı mı hissediyorsunuz?

Hafifçe öne eğik pozisyonda daha rahat mı ediyorsunuz, dik duramıyor musunuz?

Ayaktayken, yürürken ağrılarınız artıyor, hatta biraz yürüdükten sonra durup dinlenmek zorunda mı kalıyorsunuz, gözünüz oturacak yer mi arıyor. Oturunca rahatlıyor musunuz?

Omurga kanalı darlığı bu şikayetlerinizin nedeni olabilir.

Omurga kanalı darlığı, toplumdaki ortalama yaşam süresinin uzaması ile birlikte gittikçe daha sık olarak karşı karşıya kaldığımız, omurganın yaşlanması sonucunda gelişen, ileri yaşlarda yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen bir hastalık.

Genellikle 50’li yaşlardan sonra belirtileri başlayan, zaman içinde ağrı ve diğer şikayetlerin yavaş yavaş arttığı ilerleyici bir omurga hastalığı.

Omurga kanalı darlığı, bel fıtığından ya da boyun fıtığından farklı bir hastalıktır.

Birlikte bu hastalığın ne olduğuna bir göz atalım.

Omurga Kanal Darlığı Nedir?

Omurganın içinde, ortasında bulunan kanala omurga kanalı denir. Omurga kanalının içinde  ise omurilik ve sinirler bulunur. Omurilikten çıkan sinirler omurga kanalının yan kısımlarında bulunan küçük deliklerden (intervertebral foramen) çıkarak vücuda yayılırlar.

Omurga kanal darlığı kabaca bu kanalın çapının daralması, sinirlerin omurgadan dışarıya doğru çıktığı delikler olan intervertebral foramenlerin daralmaları nedeniyle sinir yapıların  sıkışarak baskı altında kalmasıdır.

Omurga Kanalı Darlığı Nasıl Oluşur?

Yaşla birlikte omurları birbirlerine bağlayan bağlar hem esnekliklerini yitirir, hem sertleşip kalınlaşırlar. Omurganın arka kısmında bulunan faset eklemler kireçlenmeye ve bu nedenle genişlemeye başlarlar. Disk eklemleri yıpranırlar, kemikler üzerinde kireçlenmeye bağlı dikensi çıkıntılar oluşur.

Bütün bu bozulmalar omurga kanalının ve omurganın yan kısmında bulunan delikler olan intervertebral foramenlerin çapını yavaş yavaş daraltırlar, bu kanallardan geçen sinir yapılar baskı altında kalmaya başlarlar.

Omurga kanalı darlığı, omurganın hareketli bölgeleri olan bel ve boyun bölgelerinde daha kolaylıkla gelişir, sırt bölgesinde daha az görünür.

Omurga Kanalı Darlığı Belirtileri

İki ana nedene bağlı belirtiler bulunur;

Yaşlanan ve Yıpranan Kemik, Eklem ve Bağlardan Kaynaklanan Belirtiler

En sık olarak yıpranmış faset eklemlerin ya da disk eklemlerinin yol açtığı bel ya da boyun ağrısı ile karşılaşırız.

Yıpranmış Kemik ve Bağların Omurilik ve Sinirler Üzerine Baskısı Nedeniyle Oluşan Belirtiler

Sinirler Üzerinde Baskı Var ise

Sinirin vücutta uzandığı bütün alanda özellikle hareket ile artan ağrı, uyuşma karıncalanma, kas gücü kaybı görülebilir.

Omurilikte Baskı Var ise

Kol ve bacaklarda hissizlik, güçsüzlük ile birlikte idrar ve dışkı sorunları ortaya çıkabilir.

Boyun bölgesinde omurilikten ayrılan sinirler boyun, omuz, kol ve ellere yayıldığı için şikayetler bu bölgelerde görülür.

Bel bölgesinden çıkan sinirler kalça ve bacağa yayılırlar, şikayetler ilgili sinirin kalça ve bacaktaki kısımlarında hissedilir. Bel bölgesinde omurga kanalı darlığı olan hastalar genellikle öne eğik olarak dururlar, bu pozisyonda kendilerini daha rahat hissederler. Bu hastalarda ayakta durmakla, yürümekle artan bacak uyuşmaları ve ağrıları nedeniyle bir süre sonra durup dinlenmek ihtiyacı gelişir, gözleri oturacak yer arar, oturacak yer bulamayan hastaların bir kısmı bir duvara yaslanır ya da yere çömelir. Dışarıya çıkarken yanlarında küçük bir tabure taşıyan hastalar vardır. 

Ağrıların ortaya çıkması için gerekli yürüme mesafesi gittikçe kısalır. Hastalar genellikle “geçen yıl on beş dakika yürüdükten sonra bacağım ağrımaya başlıyordu, bu yıl beş dakika yürüsem ağrım başlıyor” ya da benzeri biçimde yürümekle ortaya çıkan ağrılarını anlatırlar.

Omurga Kanalı Darlığı Tanısı Nasıl Konulur?

Röntgen Filmleri

Hem kolay ulaşılabilir, hem ucuz radyolojik incelemelerdir. Bu nedenle çoğu zaman ilk tetkik olarak omurganın röntgen filmleri yapılabilir. Omurganın genel duruşu, eğrilikleri, kireçlenmeleri hakkında bilgi verir.

Bilgisayarlı Tomografi

Kemik ve eklemler, bağlardaki kireçlenmeler hakkında detaylı bilgi verseler de omurilik ve sinirleri detaylı olarak gösteremezler.

MR İncelemesi

Hem omurilik ve sinirleri, hem kalınlaşmış bağları ve diğer dokuları gösterdiği gibi omurga kanalının çapını da incelemeye fırsat verir. Omurganın hangi bölgesinde ne ölçüde daralmanın bulunduğu, sinirlerin ya da omuriliğin ne kadar baskı altında olduğu açık olarak görünür.

EMG İncelemesi

Omurilikten çıkan sinirlerin elektrik iletimi fonksiyonlarını inceleyerek  kanal darlığından hangi sinirlerin ne kadar etkilendiğini araştırırlar.

Omurga Kanalı Darlığı Tedavisi Nedir?

Tedavide amaç şikayetlerin ortadan kaldırılması, ağrı ve uyuşmaların kaybolması, varsa kas güçsüzlüğünün giderilmesi, hastanın yaşam kalitesinin arttırılmasıdır.

Omurga kanalı darlığı özellikle ileri yaşlarda görülen bir hastalık olduğu için, doğru şekilde yapılacak tedavi, hastalara tekrar normal şekilde hareket etmeleri, yaşamlarının kalan kısımlarını hobileri, aileleri ile birlikte ağrısız biçimde geçirmelerini sağlar.

Sadece ağrı şikayeti varsa, ağrının giderilmesine yönelik;

• İlaç tedavisi
• Fizik tedavisi
• Ameliyatsız girişimsel ağrı tedavileri uygulanabilir.

Bu tedaviler kanal darlığını ortadan kaldırmaya değil, darlığın sinir dokulara yaptığı baskı sonucu ortaya çıkan şikayetleri geçici olarak ortadan kaldırmaya çalışırlar, çoğunlukla kalıcı bir tedavi olamazlar. 

Ağrı ile beraber kas güçsüzlüğü varsa, ya da yukarıda saydığımız tedavi yöntemleri ile yeteri kadar iyileşme sağlanamaz ise, omurilik ya da sinirler üzerindeki baskının kaldırılması için cerrahi müdahale gereklidir.